Door je rug gaan , acute rugpijn.. een van de subtielste manieren waarop je lichaam je eraan herinnert dat het leven toch niet helemaal maakbaar is. Spit. Acute lumbago. Ischias. Honderd duizend termen voor een universeel moment. Het is net als een lekke band: het komt nooit uit. Het gebeurt tijdens het oprapen van een stuk speelgoed op de vloer, of tijdens tandenpoetsen, of tuinieren, of smorgens instappen in de auto. Of op je werk.. Een plotselinge steek, een gevoel van verstijving en acute schrik en een innerlijke dialoog die klinkt als: “OMG..Dit kan niet waar zijn.” Je kan geen kant meer op.
Geen paniek. Dit gaat uiteindelijk beter worden:
Eerst een korte uitleg. Onze rug was niet gemaakt om rechtop te lopen:
Als mijn aannemer een muur zo neerzet , word ik erg ongelukkig. De menselijke wervelkolom is geëvolueerd vanuit een tijdperk waarin onze voorouders op handen en voeten bewogen.
Deze overgang naar een rechtopstaande houding was evolutionair erg leuk voor de ontwikkeling van ons brein, het heeft ook geleid tot een S-vormige kromming in de rug (stabiliteit), en dat in combinatie met zwaartekracht is niet het meest ideale ontwerp bij onze huidige houdbaardheidsduur als mens.
Vooral in combinatie met onze westerse levenstijl kan dit ontwerp op den duur leiden tot rugklachten en blessures, omdat die wervelkolom eigenlijk beter geschikt is voor een horizontale positie dan verticaal. En een overwachte uiting van dat slechte rugontwerp is acute rugpijn.
Terug naar de realiteit, deze observaties helpen niet op het moment dat je verstijfd in een wokkelhouding op de grond ligt. Het lijf kreeg een signaal dat de rug acuut beschermd moest worden en zette de wervelkolom vast door middel van erg verhoogde spierspanning en soms aanvallen van spierkrampen. Langzaam ontvouw je jezelf en beweeg je heeeel voorzichtig naar een zo veilig mogelijk plek.
Vanwege die horizontale voorkeur in bed gaan liggen? Kort door de bocht: Nee, rust roest. Met spoed naar de huisarts* ? Meh, heel vaak gaat dit (zoals heel veel zaken in het leven) vanzelf weer over.
Wat dan wel:
Spoiler alert: #gezondverstand
Het Stappenplan in de acute fase (= eerste paar dagen).
- Rust nemen: Je lijf schreeuwt om vooral niet te bewegen. Je omgeving is het daar heel vaak niet mee eens. Je moet nog dit, en je moet nog dat. Maar alles binnen handbereik wordt nu je nieuwe wereld. Gelukkig is daar tegenwoordig zoiets als telefoon, en internet. En zo beland je wellicht hier, op deze ‘webpagina’.
- Vermijd even tillen en zware inspanning, blijf wel echter bewegen. Je rug ontlasten is niet hetzelfde als niet bewegen. Ook al voelt dat wel zo. Rust roest. Het kan met name de eerste dagen een zoektocht zijn naar comfort. En helaas: comfort is relatief als je rug je in de steek heeft gelaten. Pain is inevitable, suffering optional.
- Warmte helpt vaak: Gebruik een warme kruik of douche om de spieren te ontspannen. Zonodig met een beschaafde borrel. Infrarood sauna. Electrische deken. Verzin t. Zolang het veilig en warm is. En blijf bewegen.
- Pijnstilling wellicht: Overweeg paracetamol of NSAID (let op maagbescherming) om de pijn te verlichten. Overweeg het, het hoeft niet. Studies geven geen verschil in resultaat tussen paracetamol en een placebo , en een klein verschil voor NSAID’s. Maar het hoeft niet te werken, als het maar helpt. Medicatie is zo nodig bij de drogist te halen en het kan je ondersteunen bij bewegen, zodat je makkelijker herstelt. Bij nsaid: pas op voor maag en darmen, gebruik een maagbeschermer. Of word zelf je placebo
- Lichte beweging: Maak rustige wandelingen om stijfheid te voorkomen, forceer niets. Begin met rondje door het huis en breid gestaag uit. En blijf bewegen. Als het lukt vermijd bukken en draaien. Hoe lief je paard ook is, rondje paardrijden is vaak nu geen goed idee.
- Bel een vriend en/ of een therapeut naar keuze. Gedeelde smart is halve smart. Bel een vriend voor mentale steun of de (fysio)therapeut voor een oprechte interventie. Ga (samen) bewegen.
Tijdens je herstelperiode heb je mooi de tijd om te reflecteren. Hoe dan? Is Karma echt een bitch? Misschien. Of is het gewoon een realiteit van het menselijk bestaan en ouder worden? Absoluut. Ouder worden is niet voor watjes.
Bedenk of je zorg voor je geest, lijf en leden de laatste tijd niet een beetje in de knel kwam. Zo’n episode van niet meer trainen, veel flixen, of verdriet, slecht eten, slecht slapen etc.
En maak alvast een gedegen plan voor na je herrijzenis: Want na een dag of wat ellende ga je opstaan als een baas. Niet plotseling, natuurlijk, maar langzaam en met waardigheid, als een feniks die herrijst uit zijn-haar eigen (pijnlijke) as..
Preventie:
Incorpereer zachte bewegingsvormen zoals rekken-strekken-yoga in je leven. YT staat vol van goede coachende videos die je hierin verder kunnen helpen. Ikzelf ben fan van Yoga met Adrienne. Ben je voor een wat meer duitse aanpak: deze therapeuten hebben duidelijke, gedegen oefeningen: Liebscher & Bracht
Zo neem je zelf het heft in handen
*Wanneer wel naar de huisarts?: Ga naar de huisarts als de pijn na een week of wat niet substantieel verbetert. Of als de pijn ontstond na een ongeluk of trauma. Of als de pijn gepaard gaat met tintelingen, gevoelloosheid of zwakte in de benen. Trek acuut aan de bel als je problemen hebt met plassen of je stoelgang, of als je incontinentie ervaart. Ook als er sprake is van koorts of onverklaarbaar gewichtsverlies.