Over geneeskunde, en het verlichten van chronische pijn
 
Chronische pijn:  Oorzaken, symptomen en behandelopties. Een ietwat droog verhaal. Omdat het niet mocht ontbreken.

Chronische pijn: Oorzaken, symptomen en behandelopties. Een ietwat droog verhaal. Omdat het niet mocht ontbreken.

Inleiding:

Chronische pijn is een complexe aandoening die veel mensen wereldwijd beïnvloedt. Het is niet een symptoom van een onderliggende aandoening zoals in de acute fase, maar het is in de loop der tijd een op zichzelf staande aandoening geworden, die veel invloed heeft op alle vlakken van het dagelijks leven. Drie maanden wordt vaak als ondergrens aangehouden.

In het kort volgt hier een overzicht: oorzaken, symptomen, impact op de levenskwaliteit en behandelingsopties voor chronische pijn.

Invloed hebbend op chronische pijn:

Fysieke oorzaken

Chronische pijn kan voortkomen uit diverse fysieke ( ook wel somatische genoemd) oorzaken. Gewonde weefsels, zoals bij een breuk of een verstuiking, kunnen leiden tot aanhoudende pijn. Aandoeningen zoals artritis, fibromyalgie en hernia’s zijn voorbeelden van fysieke aandoeningen die chronische pijn kunnen veroorzaken. De pijn kan lokaal zijn, zoals bij gewrichtspijn, of meer verspreid, zoals bij fibromyalgie, waar de pijn in verschillende delen van het lichaam kan optreden.

Een andere belangrijke oorzaak is schade aan het zenuwstelsel. Dit geeft wat we noemen neuropathische pijn. Aandoeningen zoals diabetes kunnen leiden tot diabetische neuropathie, wat leidt tot een intense pijn, beginnend in handen en voeten, vaak met symptomen van tinteling en gevoelloosheid.

Deze fysieke oorzaken vormen een fundamentele basis voor het begrijpen van chronische pijn, maar ze zijn vaak verweven met psychologische en levensstijlgerelateerde factoren:

Psychologische factoren en oorzaken

Psychologische factoren spelen ook een cruciale rol in de ontwikkeling en het voortduren van chronische pijn. Stress, angst en depressie kunnen de perceptie van pijn intensiveren en zelfs bijdragen aan het ontstaan ervan. Het is een vicieuze cirkel; chronische pijn kan leiden tot een verhoogde mentale stress, wat op zijn beurt de pijn verergert. Onderzoeken tonen aan dat er een sterke correlatie is tussen de geestelijke gezondheid en de ervaring van chronische pijn.

Therapieën die gericht zijn op het verbeteren van de geestelijke gezondheid, zoals bijvoorbeeld EAET, Emotional Awareness and Expression Therapy, kunnen helpen bij het verminderen van de impact van deze psychologische factoren. Het is essentieel om zowel de geestelijke als de lichamelijke aspecten van chronische pijn aan te pakken voor een effectieve behandeling.

Als er geen somatische oorzaak van klachten gevonden kan worden (SOLK), geeft dat vaak veel verdriet, de reguliere zorg weet er weinig raad mee. Stichting Emovere zet zich in voor mensen met medisch onverklaarde lichamelijke klachten. Hierbij spelen emotionele factoren een belangrijke rol, en dus is een integrale benadering van lichaam en geest noodzaak.

Levensstijl en omgevingsinvloeden

Naast fysieke en psychologische factoren zijn levensstijl en omgevingsinvloeden ook bepalend voor het ontstaan van chronische pijn. Slechte voeding, gebrek aan lichaamsbeweging, gebrek aan slaap, en overgewicht kunnen bijdragen aan aandoeningen zoals artritis en andere musculoskeletale problemen. Roken goed voor weinig zaken, zo ook pijn: het verhoogt gevoeligheid voor pijn. Bovendien spelen omgevingsfactoren, zoals een stressvolle werkomgeving of sociale isolatie, een rol in de algehele ervaring van pijn.

Het aanpassen van de levensstijl kan aanzienlijke voordelen opleveren, zowel voor de geestelijke als lichamelijke gezondheid. Het implementeren van een gebalanceerd dieet, regelmatige lichaamsbeweging en effectieve stressmanagementtechnieken zijn cruciale stappen in het aanpakken van chronische pijn.

Symptomen van chronische pijn

Fysieke symptomen

De symptomen van chronische pijn zijn vaak veelzijdig en kunnen in intensiteit variëren. Patiënten kunnen aanhoudende pijn ervaren die kan variëren van mild tot extreem. Dit kan gepaard gaan met andere fysieke symptomen zoals vermoeidheid, spierzwakte en een beperkte mobiliteit. Het kan leiden tot slapeloosheid en andere slaapproblemen, wat de situatie verder verergert.

Andere fysieke symptomen kunnen zijn: hoofdpijn, maagklachten of spijsverteringsproblemen, afhankelijk van de aard van de pijn en de onderliggende oorzaken. Dit maakt het belangrijk om een holistische benadering van de behandeling te hanteren, waarbij niet alleen de pijn zelf, maar ook de bijbehorende symptomen worden aangepakt.

Emotionale en psychologische symptomen

Chronische pijn heeft niet alleen fysieke gevolgen, maar ook aanzienlijke emotionele en psychologische symptomen. Veel mensen met chronische pijn ervaren gevoelens van verdriet, frustratie, en zelfs woede. De constante strijd tegen pijn kan leiden tot een verminderd gevoel van eigenwaarde en een verhoogd risico op angststoornissen en depressie.

Daarnaast kunnen patiënten worstelen met een gevoel van isolatie, vooral als ze zich niet in staat voelen om sociale activiteiten bij te wonen of te participeren in activiteiten die ze voorheen leuk vonden. Dit kan leiden tot verdere achteruitgang van de geestelijke gezondheid, waardoor een visieuze cirkel ontstaat die moeilijk te doorbreken is.

Effecten op sociale interacties

De impact van chronische pijn op sociale interacties kan diepgaand zijn. Patiënten melden vaak dat ze sociale evenementen vermijden vanwege pijn of ongemak, wat kan leiden tot isolatie. Dit gebrek aan sociale interactie kan de geestelijke gezondheid verder verslechteren en de symptomen van chronische pijn verergeren. Wederom een mogelijke vicieuze cirkel.

Bovendien kunnen relaties met vrienden en familie onder druk komen te staan, vooral als anderen de pijn of de gevolgen ervan niet begrijpen. Effectieve communicatie over de aandoening en de impact ervan is cruciaal voor het behouden van gezonde sociale verbindingen, maar kan een uitdaging zijn voor velen die met chronische pijn leven.

Impact op de levenskwaliteit

Beperkingen in dagelijkse activiteiten

Chronische pijn heeft een verwoestende impact op de dagelijkse activiteiten van individuen. Activiteiten zoals lopen, staan, of zelfs zitten kunnen een bron van pijn en ongemak worden. Dit kan leiden tot een verminderd vermogen om te werken, dagelijkse taken uit te voeren, en zelfs zelfzorg. Het kan ook invloed hebben op de mogelijkheid om voor kinderen of oudere familieleden te zorgen, wat een extra emotionele belasting met zich meebrengt.

De beperking in dagelijkse activiteiten kan leiden tot een gevoel van afhankelijkheid, wat op zijn beurt de geestelijke gezondheid kan aantasten. Het is essentieel om ondersteuning en hulpmiddelen te zoeken om deze beperkingen in het dagelijks leven te verlichten en de autonomie te herstellen.

Relatieproblemen

Relaties kunnen ernstig lijden onder de druk van chronische pijn. Partners kunnen zich overweldigd voelen door de zorgbehoeften of de veranderde dynamiek in de relatie. Dit kan leiden tot miscommunicatie, frustratie en zelfs conflicten. Het is geen zeldzaamheid dat partners van mensen met chronische pijn zich eenzaam of onbegrepen voelen, wat de situatie verder compliceert.

Open communicatie en het zoeken naar gezamenlijke oplossingen zijn cruciaal in deze situatie. Relatietherapie of ondersteuningsgroepen kunnen helpen om partners te verbinden en hen de tools te geven om samen met de uitdagingen van chronische pijn om te gaan.

Werkgerelateerde uitdagingen

De impact van chronische pijn op de werkplek is aanzienlijk. Veel mensen vinden het moeilijk om hun werkverplichtingen te vervullen, wat kan leiden tot afwezigheid, verminderde productiviteit en zelfs ontslag. Werkgevers en collega’s begrijpen vaak niet de complexiteit van chronische pijn, wat leidt tot een gebrek aan empathie en ondersteuning.

Het is belangrijk voor mensen met chronische pijn om hun rechten en mogelijkheden te begrijpen, zoals aanpassingen op de werkplek. Met de juiste ondersteuning en aanpassingen kunnen velen hun werkstatus behouden en hun kwaliteit van leven verbeteren.

Behandelingsopties voor chronische pijn

Medicamenteuze therapieën

Medicamenteuze therapieën zijn regelmatig een eerste stap in de behandeling van chronische pijn. Men neemt zelf over-the-counter pijnstillers, zoals Paracetamol of bij onvoldoende werking NSAID’s met een maagbeschermer er naast. Daarnaast kan een arts bij acute pijn opioïden voorschrijven, bij chronische pijn is dit geen eerste keus. Het is belangrijk om te zien dat medicatie vaak niet een blijvende oplossing biedt en dat er risico’s aan verbonden zijn, waaronder verslaving bij opiaten en bijwerkingen zoals maagdarm problematiek bij NSAID’s.

Verdere medicamenteuze opties zijn onder andere antidepressiva en antiepileptica, die soms effectief kunnen zijn bij het verlichten van zenuwpijn. Een zorgvuldige evaluatie door een arts is cruciaal om de beste medicatie en dosering te bepalen.

Interventionele therapie / Zenuwblokkades

Met een zenuwblokkade zorgt de arts ervoor dat een zenuw de pijnprikkel niet meer doorgeeft aan de hersenen. Er wordt een verdoving achtergelaten om de zenuw die de klachten geeft. Zo heeft de patient minder last van de pijn. Bij minder pijn tot geen pijn kan men weer uit diverse vicieuze cirkels stappen die door chronische pijn beinvloed worden : meer bewegen, gezonder leefpatroon, beter emotie regulering, gezondere levenshouding, beter slapen, minder medicatie.

Oefenen en mobilisatie therapie

Blijven bewegen speelt een belangrijke rol in de behandeling van chronische pijn. Rust roest. Door gerichte oefeningen en mobilisatietechnieken kan bijvoorbeeld fysiotherapie de fysieke conditie verbeteren en de pijn verminderen. Fysiotherapeuten kunnen ook onderwijs en uitleg bieden over juiste lichaamshoudingen en technieken om dagelijkse activiteiten uit te voeren zonder schade toe te brengen aan het lichaam. Men zelf echter zelf moeten blijven bewegen, en het geleerde toepassen

Daarnaast kan fysiotherapie helpen bij het vergroten van de flexibiliteit, kracht en algehele functionaliteit van het lichaam, wat kan leiden tot een verbeterde kwaliteit van leven. Ook zijn er vele programma’s zoals medische fitness waarin je leert te oefenen en sporten onder begeleiding. Het is een waardevolle aanvulling op medicinale behandelingen en kan een duurzame oplossing bieden voor het omgaan met chronische pijn.

Psychologische ondersteuning

Psychologische ondersteuning, zoals cognitieve gedragstherapie, of EAET (emotionele bewustwording en expressie -therapie) kan essentieel zijn voor de behandeling van chronische pijn. Met name wanneer er geen somatische (fysieke) aanknopingspunt is bij de chronische pijn. Deze therapieën richten zich op het veranderen van negatieve denkpatronen en het ontwikkelen van coping-strategieën voor het omgaan met pijn. Dit kan de geestelijke gezondheid verbeteren en de algehele ervaring van chronische pijn verminderen.

Groepstherapie of steungroepen kunnen ook waardevol zijn, omdat ze patiënten de mogelijkheid bieden om ervaringen te delen en van elkaar te leren. Dit helpt bij het verminderen van gevoelens van isolatie en creëert een ondersteunend netwerk.

Aanvullende geneeskunde

Aanvullende geneeskunde, zoals acupunctuur, worden steeds populairder als aanvullende of primaire behandelingen voor chronische pijn. Deze benaderingen kunnen variëren in effectiviteit per persoon, maar veel patiënten melden positieve resultaten. Er zijn bijvoorbeeld goede studies uitgevoerd die de effectiviteit van acupunctuur bij migraines laten zien. Het is belangrijk om deze behandelingen te bespreken met een zorgverlener om ervoor te zorgen dat ze veilig en effectief zijn in combinatie met andere behandelingen.

Levensstijlveranderingen zoals yoga, meditatie en mindfulness kunnen ook nuttig zijn in het beheersen van pijn en het verbeteren van de algehele levenskwaliteit. Het bevorderen van een gezond en gebalanceerd leven kan de symptomen van chronische pijn verlichten en de geestelijke gezondheid ondersteunen.

Conclusie

Chronische pijn is een ingrijpende aandoening die niet alleen de fysieke gezondheid, maar ook de emotionele en sociale levenskwaliteit van individuen beïnvloedt. De hele piramide van maslov staat nog meer te wankelen bij deze klachten. Door de verschillende oorzaken, symptomen en de impact op het dagelijks leven te begrijpen, kunnen we beter inzien hoe belangrijk een holistische benadering van behandeling is. Het combineren van interventies, medicatie, bewegings- en psychologische ondersteuning kan patiënten helpen de kwaliteit van hun leven drastisch te verbeteren.

Het is van cruciaal belang dat patiënten de juiste ondersteuning en middelen vinden om met chronische pijn om te gaan. Neem de tijd om te praten met zorgverleners over de beschikbare opties en wees open voor verschillende benaderingen van behandeling. Chronische pijn hoeft niet het leven van iemand te beheersen; er zijn effectieve strategieën en behandelingen beschikbaar die betekenisvolle verbeteringen in de levenskwaliteit kunnen brengen. Zoals een patiente me ooit zei: ‘Ik heb pijn, de pijn heeft niet mij’ .

FAQs

Wat is chronische pijn?

Chronische pijn is pijn die voortduurt al dan niet na de verwonding of behandeling van een aandoening. De “Zorgstandaard Chronische Pijn” geeft onder andere aan dat van chronische pijn is sprake als de pijn langer bestaat dan bij een normaal herstel mag worden verwacht. Pijn die minstens 3 maanden aanhoudt kan chronisch worden genoemd. Het ontstaan van chronische pijn is vaak ingewikkeld en daarmee ook de gevolgen en de behandeling. Pijn is een persoonlijke ervaring die niet noodzakelijkerwijs met weefselbeschadiging samenhangt.

Welke behandelingen zijn beschikbaar voor chronische pijn?

Behandelingsopties voor chronische pijn omvatten medicamenteuze therapieën (‘pillen), interventionele therapie (‘prikken’), psychologische therapie (‘praten’) oefen- en mobilisatie therapieen (fysio ), en alternatieve geneeskunde. Een combinatie van deze behandelingen kan vaak het meest effectief zijn.

Hoe beïnvloedt chronische pijn de geestelijke gezondheid?

Chronische pijn kan onder andere leiden tot gevoelens van verdriet, frustratie en angst. Het kan ook bijdragen aan depressie en sociale isolatie, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat die de symptomen kan verergeren.

Kan ik mijn levensstijl aanpassen om chronische pijn te verlichten?

Ja, aanpassingen in levensstijl zoals een gezonder dieet, regelmatige lichaamsbeweging, en stressmanagementtechnieken kunnen helpen bij het verminderen van chronische pijn en het verbeteren van de algehele kwaliteit van leven. Stoppen met roken draagt bij. Kies een bewegingsvorm die je leuk vindt, die houd je het langste vol.

Wordt chronische pijn altijd beter?

Chronische pijn is niet altijd volledig te ‘genezen’, maar het kan vaak effectief worden behandeld met de juiste behandelingen en ondersteuning. Het doel is om de pijn te verminderen en de levenskwaliteit te verbeteren.